Czyszczenie zaworów jednokierunkowych systemu PAIR

Utrapienie, z którym niekiedy borykają się właściciele motocykli, to nieprawidłowo działające zawory jednokierunkowe systemu PAIR. Najczęstszą przyczyną problemów jest nagar, którego znaczne nagromadzenie uniemożliwia całkowite domknięcie zaworu.

Niedomknięty zawór umożliwia spalinom przedostanie się do układu dolotowego motocykla. Rezultatem jest nieprawidłowa praca silnika, a niekiedy powstawanie niebezpiecznego zjawiska polegającego na niekontrolowanym zapłonie wtryskiwanego paliwa.

Co to jest PAIR system i jaka jest jego rola? Pulse Secondary Air Injection, bo takie jest rozwiniecie skrótu, to proekologiczny wynalazek, który zapewnia dostarczenie do układu wydechowego dodatkowego powietrza niezbędnego do dopalenia cząstek paliwa niespalonych w silniku.

Skąd niespalone paliwo może się wziąć w wydechu? W sytuacji, gdy na wysokich obrotach i pod dużym obciążeniem silnika przepustnice zostaną gwałtownie zamknięte, nastąpi zredukowanie ilości powietrza trafiającego do komór spalania. Zanim ECU ograniczy ilość paliwa, jego niespalony nadmiar znajdzie się w układzie wydechowym motocykla.

System składa się z kilku elementów. Głównym z nich jest elektrozawór (3), który poprzez układ elastycznych przewodów i kanałów w głowicy pozwala na podanie dodatkowego powietrza z airbox’u (2) do układu wydechowego.

Źródło: SUZUKI DL650 SM, Suzuki Motor Corporation, s. 10-4.

Wylatujące spaliny powodują powstawanie podciśnienia, które zasysa powietrze przez otwór w okolicy zaworu wydechowego, gdy ECU otworzy elektrozawór systemu PAIR. Dodatkowym zabezpieczeniem przed cofaniem się spalin są mechaniczne zawory jednokierunkowe (4 oraz 6), które znajduje się w pokrywie każdej z głowic.

Zawór składa się z blaszki dociskanej płaską sprężyną. Gniazdo zaworu jak i sam zawór mają do czynienia ze spalinami. To niestety powoduje zanieczyszczanie się tego mechanizmu. Odkładający się nagar blokuje blaszkę i zawór przestaje prawidłowo działać.

Na zdjęciu poniżej rozłożony mechanizm przy przebiegu około 78 tys. km. Widać nagar w sporej ilości, który nie pozwalał na całkowite domknięcie zaworu.

Działanie zaworu PAIR łatwo sprawdzić, gdy pokrywa głowicy jest zdjęta, na przykład podczas kontroli luzów zaworowych. Gdy dmuchniemy w króciec zaworu powietrze powinno swobodnie przepływać, a gdy się zaciągniemy, zawór powinien pozostawać zamknięty i nie pozwolić na przepływ gazu.

Niektórzy radzą sobie z problemem eliminując nieprawidłowo działający system PAIR. Najprostszym i w zupełności wystarczającym rozwiązaniem wydaje się zaślepienie światła przewodów biegnących od zaworów jednokierunkowych do elektrozaworu. Choć Internet pełny jest różnego rodzaju przesądów na temat efektów takiego działania, możemy być pewni, że nie spowoduje to żadnych negatywnych konsekwencji dla silnika, a najwyżej będziemy trochę mniej “eko”. 🙂 Posłuchajmy, co na ten temat mówi specjalista.


Źródło: The Workshop, “PAIR systems – what do they do?”.

Moim zdaniem, jeśli mamy trochę wolnego czasu, warto spróbować odczyścić zaworki jednokierunkowe i przywrócić sprawność systemowi PAIR. Na szczęście mechanizm można bez problemu rozebrać na części pierwsze. Kąpiel w nafcie, a potem szczoteczka z drutu miedzianego i papier ścierny o delikatnej gramaturze oraz trochę cierpliwości załatwią sprawę. 😉

Nie zapomnijmy o oczyszczeniu gniazda zaworu oraz rurki (jest wyjmowalna) łączącej pokrywę z głowicą jak i samego otworu w głowicy.

Oczyszczony zawór po złożeniu powinien odzyskać sprawność, czyli przepuszczać powietrze tylko w stronę wydechu. A my możemy się cieszyć równą pracą silnika i tym, że jesteśmy proekologiczni. 🙂

A na koniec zagadka. Czy Ci, którzy w swoich motocyklach mają gaźniki, mogą spać spokojnie? Nic bardziej mylnego! Mimo braku układu wtryskowego, niektóre modele potrafią być wyposażone w katalizator i system PAIR. Taka sytuacja ma przykładowo miejsce w XL650V.


Na blogu i Instagramie dzielę się wiedzą oraz doświadczeniem. Jeśli wśród moich artykułów i postów znajdziesz coś dla siebie, możesz postawić mi kawę ☕, którą z przyjemnością wypiję w garażu realizując kolejny projekt! Dziękuję! 😉

Postaw mi kawę na buycoffee.to